Un índice confeccionado con flores
Na floración da vide xogan un papel crucial as condicións climatolóxicas e a acción dos insectos polinizadores
As flores están presentes durante a vida das persoas e máis aló dela. Adoitan ser un agasallo típico que se fai ás nais cando dan a luz. As flores forman parte de todas as cerimonias importantes, como, por exemplo, as vodas, pero tamén dos pequenos detalles, como a flor que lle regalas a unha persoa á que queres para lembrarlle que che importa. E as flores son, tamén, a forma que temos de venerar e homenaxear ás persoas que xa non están ao noso lado.
Máis aló dos ritos e hábitos sociais, o certo é que as flores son sinónimo de vida. Antes de dar froitos, as árbores froiteiras botan flores. No terreo da viticultura, a floración da vide é unha fase crucial que termina co callado das uvas, avanzándonos o que terminarán sendo valiosos acios de uvas.
A floración da vide ten lugar entre os meses de maio e xuño. Ao longo de tres semanas, nas postrimerías da primavera, pequenas flores brancas ábrense camiño a partir dos brotes, esperando a ser polinizadas para dar paso aos grans das uvas. A choiva, o sol e o vento xogan un papel crucial durante a floración da vide, podendo dificultar o proceso de polinización e, con el, a colleita do ano.
Tendo en conta do que vimos de sinalar, resulta evidente que a floración da vide son 20 días de vital importancia para a produción de uvas, nas que os viticultores teñen que poñer en xogo todo o seu coñecemento e saber facer para protexer ás flores e con elas aos futuros acios.
A continuación, imos abordar as claves da floración da vide, unha fase que en Pazo Baión vivimos con especial emoción e que enche aos nosos viñedos de pequenas flores brancas que actúan como a consagración da primavera neste recuncho en pleno corazón das Rías Baixas.
As abellas e o vento, os mellores aliados da floración da vide
A polinización é un proceso natural clave para o crecemento das froitas que consumimos, non só da uva. Por iso é polo que as abellas, os axentes polinizadores por antonomasia, sexan insectos especialmente protexidos.
Os insectos e o vento moven o pole, facilitando que este chegue ás flores e germine os óvulos fecundados que, ao crecer, dan paso aos grans de uva.
As flores ábrense para recibir o pole e ser fecundadas.
Unha boa polinización facilita, como non podía ser doutra forma, que a floración da vide sexa óptima e, por tanto, tamén sexa a cantidade e calidade dos grans de uva que nazan a partir dela.
Mentres que unha polinización ineficiente tradúcese nunha fecundación dos acios insatisfactoria, o que pode afectar directamente o desenvolvemento das uvas. Así como á cantidade de acios. Posto que as flores que non son fecundadas desaparecen. Se unha gran cantidade de flores non reciben pole, pódese producir un fenómeno que temen todos os viticultores: o corremento.
Da mesma maneira, se a polinización é exitosa, é posible que a maioría das flores sexan fecundadas. Se a carga de acios é excesiva, o equipo de viticultura terá que retirar algúns para que a repartición da carga sexa o idóneo para a saúde da vide e para garantir unha maduración óptima dos acios.
Os riscos climatolóxicos: Temer á choiva, desexar ao sol
Ademais de controlar a carga, facilitar o proceso de polinización e supervisar o estado de saúde dos viñedos, o equipo de viticultura debe estar permanentemente alerta sobre a climatoloxía durante estas delicadas semanas.
A calidade da terra na que crecen as vides, pódaa e as múltiples tarefas que levan a cabo os viticultores son cruciais para obter colleitas de gran calidade e satisfactoria cantidade. Pero hai outros factores que se escapan ao control humano. O clima é moi importante ao longo de todo o ciclo de vida da vide e, en especial durante a floración da vide.
O exceso de choivas pode impedir que os órganos reprodutivos da flor sexan polinizados e, polo tanto, que a fecundación de moitas flores fracase. Mesmo peor que a abundancia de choivas é a aparición de tormentas, que poden ameazar a integridade das flores.
Pola contra, o sol favorece o proceso de fecundación durante a floración da vide. Cal é o clima idóneo nesta fase? O prototípico do final da primavera. Polo menos nas Rías Baixas, onde se atopa Pazo Baión. É dicir, abundante sol e temperaturas suaves. Ou, dito doutra forma, escasa choiva e unha temperaturas que non alcancen os elevados centígrados do verán.
Que nos conta a floración da vide sobre a colleita do ano?
Coa floración da vide actívase a conta atrás para a vendima. De tal forma que se a floración prodúcese tarde ou se alonga no tempo, o máis probable é que a vendima tamén se atrase no calendario. E á inversa. Se a floración da vide prodúcese pronto, o máis plausible é que a maduración da uva termine antes, propiciando que a vendima se teña que levar a cabo en datas máis temperás.
Máis aló do calendario, a floración da vide infórmanos, como xa fomos suxerindo, sobre a cantidade e a calidade da colleita de uvas. Se se han fecundado poucas flores, haberá poucos acios. Se se han fecundado demasiadas, deberán vendimiarse acios en verde para regular a futura carga de uvas.
Así as cousas, a floración da vide axuda ao equipo de viticultura de Pazo Baión ha predicir como pode ser a colleita de uva, planificar os meses que quedan ata a vendima e dar o mellor de si mesmos para lograr que os únicos albariños de pago estean elaborados, un ano máis, coa mellor materia prima. Tres Rías Baixas cuxas uvas son coidadas ata o máis mínimo detalle. Mesmo antes de que callen, xa durante as fases previas, como a floración da vide.
Próxima parada: O callado
Unha vez que a floración da vide complétase e as flores son fecundadas con éxito, comeza o callado das uvas. As flores dan paso aos grans de uva, que aínda se atopan nunha fase embrionaria. Durante outras 2-3 semanas, os grans vanse desenvolvendo para dar lugar aos acios de uvas tal e como son no imaxinario colectivo.
Durante o callado elimínanse follas para focalizar os recursos da vide, así como para airear os grans e facilitar que estean ben expostos ao sol para que poidan madurar ao longo de todo o verán.
Por iso, o callado require que o equipo de viticultura preste unha atención personalizada a cada viñedo, acometendo as accións que máis se axusten ás súas necesidades, así como á finalidade que se lle vai a dar á uva que produza.
Unha vez que a floración da vide arrincou, a conta atrás que terminará cos acios de uvas converténdose en deliciosos viños. E, no caso de Pazo Baión, en albariños con cinco séculos de historia.
A beleza do discreto
A diferenza da floración das cerdeiras, famosa no mundo enteiro, desde Xapón ata o Val do Jerte, a floración da vide non é ostentosa.
De feito, a floración da vide non chama a atención desde quilómetros de distancia, senón que as pequenas flores brancas mostran a súa fermosura nas distancias curtas.
Por iso, a única forma de apreciar a elegante e discreta beleza da floración da vide é percorrendo os viñedos. Pasear con calma entre as vides e expoñer os sentidos a escasos centímetros das flores.
Para poder gozar deste proceso natural in situ, en Pazo Baión contamos con catro plans de enoturismo para vivir a floración da vide coa vista e o olfacto.
Pasear entre as vides floreadas é unha experiencia tan delicada como fascinante. E poder observar de primeira man como traballa o equipo de viticultura de Pazo Baión para protexer ás flores e contribuír a que a fecundación sexa exitosa. Nesta encomiable tarefa combínanse os coñecementos ancestrais vinculados ao cultivo da vide e a elaboración do viño nas Rías Baixas, coas técnicas e os coñecementos actuais para predicir o tempo e coidar ás vides en todo o seu ciclo de vida.
En definitiva, a floración da vide é unha fase de enorme transcendencia para a colleita de uva dun ano. Tres semanas nas que os profesionais da viticultura teñen que dar o mellor de si para conseguir que a fecundación das flores xera unha colleita de uva de cantidade e calidade excelsas.
As flores non só forman parte dos rituais da vida humana, senón que son, en si mesmas, imprescindibles no nacemento dalgúns dos nosos froitos máis valiosos, como as uvas.
Benvidos á consagración da primavera.